فلسفه به وجود آمدن موزه علوم و فناوری هلندNEMO) ) کشف جهان خود است. بازدید کنندگان در هر رده سنی، با شگفتی‌های زیاد علمی روبرو می‌شوند که حس کنجکاوی آنها را بر می‌انگیزد و چگونگی عملکرد اتفاقات جهان پیرامون را در ذهن بازدیدکنندگان ارتقا می بخشد. موزهNEMO در راستای اهداف خود، سعی در ایجاد محیطی انگیزشی به همراه جذابیت علمی و فناوری و ارتقا علم و مشارکت نوآورانه برای عموم به ویژه کودکان و نوجوانان دارد. از آنجا که حوزه علم و فناوری به سرعت در حال پیشرفت است، مرکز علوم NEMO فرد را به سوی جهان مدرن و آنچه تفکر برانگیز است هدایت می‌کند.
ساختمان موزه
بنای موزه NEMO شبیه به یک کشتی بزرگ سبز رنگ است که گویی بخشی از بدنه آن از آب بیرون است. موزه علوم NEMO در بندری، نزدیک ایستگاه مرکزی شهر آمستردام قرار دارد و طراحی مدرن آن، متناسب با بافت تاریخی اطرافش است. رنزو پیانو ایتالیایی، معمار مرکز ملی هنر و فرهنگ ژرژ پمپیدو پاریس، معمار و طراح این ساختمان زیباست. بالکن شیشه‌ای وسیعی درطبقه فوقانی ساختمان NEMO در آمستردام برای دید فضای شهری طراحی شد. مساحت کل بنا ۱۱۰۰۰ مترمربع است که ۵۵۰۰ متر مربع آن به فضای نمایشگاهی اختصاص دارد. این موزه دارای ۵ طبقه و یک بالکن می باشد.
فضای داخلی موزه
هرچند نمای خارجی موزه بر روی بازدیدکنندگان تاثیرگذار است، اما فضای داخلی آن نیز با تمرکز بر شگفتی‌های علوم و فناوری از اهمیت خاصی برخوردار است و نظر هر بیننده‌ای را به سوی خود جلب می‌کند. معماری داخلی موزه به گونه‌ای است که باعث سر درگمی بازدیدکننده در فضای موزه نمی‌شود و با استفاده از مکان‌نماها سعی در توجه بازدیدکننده‌گان به سمت نمایشگاههای متنوع دارد.
تاریخچه موزه
موزه Nemo در سال ۱۹۹۷ گشایش یافته و تا سال ۲۰۱۰ بالغ بر۵ میلیون بازدیدکننده داشته‌است. یکی از اهداف اولیه موزه جذب گروه‌های خانوادگی و مدارس بوده‌است؛ از این‌رو، عمده بازدیدکنندگان موزه خانواده‌ها، دانش‌آموزان مدارس ابتدایی و راهنمایی و دانشجویان هستند. میانگین ساعات بازدید از موزه حدود ۳ ساعت است و آمار نشان می‌دهد که نیمی از بازدیدها دوباره تکرار می‌شود. لازم به ذکر است که اطلاعات مربوط به آثار موزه به دو زبان انگیسی هلندی است.
مساحت کل بنا، ۱۱۰۰۰ مترمربع است که ۵۵۰۰ متر مربع آن به فضای نمایشگاهی اختصاص دارد. این موزه دارای ۵ طبقه و یک بالکن می باشد.
چشم‌انداز و فعالیت‌های عمده موزهNEMO
یکی از چشم‌اندازهای آینده این موزه را می‌توان جذب هر چه بیشتر بازدیدکنندگان، برگزاری نمایشگاههای دائمی، نمایشگاههای نیمه‌دائمی ۳ تا ۵ ساله، نمایشگاههای موقت ۲ تا ۶ ماهه، برگزاری سخنرانی، برنامه‌های آموزشی و مسابقه دانست.
عمدة فعالیت‌های موزه در راستای آموزش علم به همراه جذابیت، یادگیری داوطلبانه (انگیزشی در مقابل اجباری)، یادگیری عملی در مقابل یادگیری تئوری و استفادة هر چه بیشتر از حواس، لامسه و تغذیة کنجکاوی استوار است.
زمینه‌های فعالیت موزه NEMO؛ علوم ارتباطی- اطلاعاتی، فناوری، علوم طبیعی، علوم شناختی و زیستی و … است.
گالری‌های NEMO
۱- پدیده
فیزیک طبیعت را می‌توان در رنگ‌های یک رنگین‌کمان و حتی در تفاوت زیر و بمی صدای مردان و صدای زنان یافت. گالری پدیده، هر آنچه در زندگی روزمره با آن مواجه هستیم را در بر‌می‌گیرد. این نمایشگاه برای افراد بازدید کننده، زمینه‌ای از ایجاد پدیده‌های علمی دنیای اطراف و مشاهده عملکرد آنها را فراهم می‌سازد و همین امر منجر به کشف ماهیت واقعی پدیده‌های طبیعی مانند نور، صدا و الکتریسیته ساکن می‌گردد. از بخش‌های مرتبط با این نمایشگاه را می‌توان ساخت بزرگترین حباب، رعد و برق در گوی پلاسما و پچ پچ از راه دور اشاره کرد.
۱-۱- بزرگترین حباب
یک حباب صابون، لایه‌ای نازک از آب در میان صابون و گلیسیرین است. این حباب منعکس کننده نور سفید، متشکل از تمام رنگ‌های رنگین کمان است و همین امر باعث دیدن تمامی رنگ‌ها در داخل حباب است. با انجام این آزمایش می‌توانید حباب‌های بزرگی درست کنید به‌گونه‌ای که حتی می‌توانید در داخل آنها بایستید.
۲-۱- رعد و برق در گوی پلاسما
گوی پلاسما، وسیله‌ای است که الکتریسیته را بدون آنکه احساس شود از بدن عبور می‌دهد. در مرکز این گوی یک الکترود جریان متناوب با ولتاژ بالا قرار دارد که با لمس گوی، رعد و برقی زیبا به وجود می آورد.
۱-۳- نجوا از راه دور (نجوای دور)
آیا مایلید اسرار خود را با فردی که ۵ متر دورتر از شما ایستاده به اشتراک بگذارید؟ در این نمایشگاه دو دیش (بشقاب) بزرگ امکان پچ‌پچ و شنیدن را برای مخاطب فراهم می‌سازند. بازتاب امواج صوتی بدان معناست که آرام ترین زمزمه نیز با صدای بلند و واضح شنیده می‌شود.
۱-۴- تشریح نور با رنگ
رنگ‌های متفاوت را ترکیب کنید و به ماهیت واقعی نورسفید پی ببرید. نور سفید یک رنگ نیست بلکه ترکیبی از همه رنگ‌هاست.
۲- جستجوی حیات
هدف از برگزاری این نمایشگاه، پاسخ به سوالاتی مانند وجه اشتراک انسان، گیاهان و ستاره دریایی، احتمال زندگی برون زمینی، سلول، اتم ، مولکول و نقش آنها در زندگی است.
۱-۲- درشت‌نمایی سلول
وجه اشتراک باکتری، کاکتوس و انسان در چیست؟ همه آنها متشکل از سلول هستند. یک باکتری تنها یک سلول و انسان بیلیونها سلول دارد. سلولها، اصلی‌ترین مولفة حیات هستند. درشت‌نمایی یک سلول در این بخش صورت می‌گیرد.
۲-۲- ترکیب مولکولی
بدن انسان متشکل از ۶۰% آب و ۱۷% چربی است. این موازنه برای موجودات، متفاوت است. یک جیرجیرک فقط ۴% چربی دارد حال آنکه یک ستاره دریایی از ۹۵% آب تشکیل شده است. در این بخش می‌توان به میزان کربن، هیدروژن، نیتروزن، اکسیژن، فسفر و اتم‌های سولفوری که با خود حمل می‌کنید پی برد. ترکیب مولکولی شما چگونه است؟ ترکیب مولکولی انسان به جیرجیرک شبیه‌تر است یا گل کلم؟
۳-۲- سفر یک اتم
اتم هیدروژن در خورشید، سلول‌های بدن انسان و حتی یک جرعه آب یافت‌می‌شود. این اتم‌ها در واکنش‌های پی در پی طبیعت شرکت می‌کنند و این فرآیند ۱۳٫۷ میلیارد سال است که ادامه دارد.
۴-۳- لمس شهاب سنگ، درک گذشته
در موزه NEMO، می‌توان یک شهاب سنگ واقعی را لمس کرد. این قطعه سنگ یا آهن از فضا به زمین افتاده‌است. شهاب‌سنگ‌ها اطلاعات زیادی به دانشمندان دربارة منشا حیات بر روی زمین ارائه‌می‌دهند. برخورد شهاب‌سنگ که بین ۳٫۸ تا ۴٫۴ میلیارد سال پیش رخ داده‌است، ممکن است ایدة مصالح ساختمانی برای زندگی را به سیاره ما به ارمغان آورده باشد.
۳- پارک ماشینی
چگونه بسته ای از نقطه ای به نقطه دیگر ارسال و به دست گیرنده می‌رسد؟ امروزه این روند، فرآیندی ماشینی است. در پارک ماشینی، می‌توانید بخشی از این فرآیند را مشاهده نمایید. سفارشی را با انتخاب توپ آماده کنید، نتیجه را مشاهده، و بسته را بارکد زده و ارسال کنید.
۴- سازه های شگفت انگیز
استحکام یک برج در چیست و یک پل چگونه ساخته می شود؟ سازه های شگفت انگیز متعلق به ساختمان، برج و شاهکارهای مهندسی است. در این بخش می‌توان به قدرت اشکال، نیرو و تعادل پی‌برد. آزمایش پیچ و تاب‌خوردن آسمان‌خراش، منحنی‌های فوق العاده مستحکم و آسانسورهای سریع و کشف نیروهای متفاوت ناشی از فشار و کشش، در این بخش امکان‌پذیر است.
۱-۴- روشن کردن موتور
موتور ماشین به وسیلة احتراق کوچکی شروع به کار می‌کند و باعث چرخش محور متصل به چرخ می‌شود، هیچ وقت روشن کردن ماشین و مشاهدة حرکت پیستون در داخل سیلندر خالی از لطف نیست.
۲-۴- خم کردن آسمان خراش
ساختمان‌های بلند باید مستحکم و در عین حال قادر به اندک حرکتی با باد باشند. حال کشف این مطلب که چگونه آسمان خراش، خم می‌شود ولی نمی‌شکند، بر عهده بیننده می‌باشد.
۵- دنیای آب
به راحتی شیر آب را باز می‌کنیم و تصور می‌کنیم آب آشامیدنی تمیزترین ماده طبیعی در جهان است. اما از این حقیقت که آب آشامیدنی کمیاب است نمی‌توان به سادگی گذر کرد. تنها ۳% از آب کره زمین، آب تازه است که حتی ۴/۱ آن نیز پاسخگوی ذخیرة آب مصرفی مردم دنیا نیست. در دنیای آب فرایند رسیدن آب به داخل شیر خانه‌ها قابل مشاهده است. بعد از آن نوبت به شما می‌رسد تا از این مایع کمیاب و با ارزش به درستی استفاده نمایید.
۶- لذت علم
در قرون ۱۸ و ۱۹میلادی، علم در قالب سرگرمی به مردم ارائه‌می‌شد. آزمایش‌های عجیب مخاطبین را شگفت‌زده می‌کرد و به آنها اطمینان می‌داد که علم در هر زمینه‌ای، قابلیت گسترش را دارد. این همان مأموریتی است که موزه NEMO قصد ترویج و ادامة روند آن را دارد.
۱-۶- شمارش ستارگان با تلسکوپ
انسان سال‌هاست که مجذوب رویت ستارگان است. به وسیلة تلسکوپ NEMO می‌توان سیارات و ستارگان را رصد کرد. این اختراع کهن هنوز هم در علم امروز مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر چه لنزها پیشرفته‌تر می شوند امکان رصد نیز بهتر و بیشتر می‌گردد.
۲-۶- زنده گرد (زوترپ)
دانشمندان در قرن ۱۹ متوجه شدند چشم انسان نمی‌تواند تمامی تصاویری را که در یک ثانیه می‌بیند پردازش کند. همین محدودیت سبب شکل‌گیری مجموعه تصاویری می‌گردد که با تصویر دیگر اندکی تفاوت دارد. زنده‌گَرد یا زوتروپ (zoetrope) وسیله‌ای است که با تکیه بر ویژگی پایداری دید، با یک رشته نقاشی روی نوار کاغذی پیچیده شده دور استوانه‌ای دوار، توهم حرکت ایجاد می‌کند. بیننده از خلال شکاف‌های موجود در استوانه که رو به روی نقاشی‌ها تعبیه شده، به اشکال نگاه می‌کند و همین محدودیت سبب ایجاد فیلمی از تصاویر متفاوت یکی پس از دیگری شود.
۳-۶- تصویر شبح
هنری پپر شیمیدان انگلیسی سال ۱۸۶۲ توانست با بازی نور و بازتاب آن، یک شبح بر روی صحنه احضار کند. در موزه NEMO نیز می‌توان این حقه را در ابعاد کوچکتر پیاده کرد.
۷- نیروی آبی
قرن‌های متمادی بشر از نیروی آب برای کارهای سنگین استفاده می‌کرده است. با استفاده از میله‌های آهنی و کیسه‌های شنی آب به سمت آسیاب هدایت شده و شما می‌توانید سد مورد نظر خود را بسازید. همین امر سبب تولید انرژی سبز می‌شود. یک سد باریک، توان بالایی تولید می‌کند، اما سالم نگاهداشتن آن، امری دشوار است.
۸- آزمایشگاه
در آزمایشگاه Nemo، حتی برای مدت زمانی کوتاه، می‌توانید دانشمند باشید. کیت آزمایشگاهی، عینک ایمنی، زمان آن رسیده خود، آزمایش کنید. به عنوان مثال، می‌توانید از سیب زمینی چسب تهیه کنید و یا از صابون برای تغییر رنگ یک کلم قرمز استفاده نمایید.
۹- سفر به ذهن
این نمایشگاه پیرامون اطلاعات، آزمایشات و معماهایی است که به شناخت و عملکرد ذهن کمک می کنند.
۱-۹- ذهن بازیگوش
مغز نقشی اساسی در هر آنچه مشاهده می‌کنیم انجام می‌دهد. در واقع، بدون چشم‌هایمان نمی‌بینیم و این مغز است که تفسیر و پردازش اطلاعات بصری را انجام می‌دهد. در این پردازش، مغز تصمیمات شتابزده‌ای می‌گیرد و بخش‌های خالی اطلاعات را پر می‌کند. همین امر سبب ایجاد توهم و تصاویر گنگ می‌شود و شما در می‌یابید که به چشمان خود نمی‌توان اعتماد کرد.
۲-۹- رویارویی
لبخند، گریه، اخم و نگریستن با چشمان باز، همه حالت‌هایی از صورت هستند که احساسات و مقصود را بیان می‌کنند. همة احساسات را به همین شیوه می‌توان نمایش داد. تضادهای فرهنگی با وجود احساسات، در حاشیه قرار می‌گیرند. سه وجه صورت را با هم ترکیب کنید تا یک حس به نمایش در آید.
۱۰- تکنولوژی هوشمند
راهکارهای هوشمندانه برای مسائل دشوار، نیازمند علوم و فناوری است. چگونه می‌توان انرژی ذخیره کرد، الکتریسیته تولید کرد و مقدار دی اکسید کربن را کاهش داد. یا چگونه می توان لامپ‌های جدید طراحی کرد و یا ماشین‌های الکتریکی را به کار گرفت. این نمایشگاه به مانند دنیای فن‌آوری دائماً در حال تغییر است.
۱۰- شبکه هوشمند
این شبکه، استفادة هوشمندانه از انرژی در زمان افزایش و کاهش مصرف انرژی در یک بازة زمانی۲۴ ساعته است. وسایل هوشمند ساعات کاهش مصرف انرژی را شناسایی کرده و در آن زمان به شستشو و شارژ ماشین برقی می‌پردازند. پنل‌های آفتابی و توربین‌های بادی، برای مصارف خانگی، برق تولید می‌کنند و مازاد انرژی به عنوان خوراک به شبکة برق داده می‌شود.
۱۱- حمل و نقل هوشمند
ماشین برقی اختراع جدیدی نیست، بلکه اولین ماشینی است که با برق شروع به حرکت کرد و در میان بانوان از محبوبیت خاصی برخوردار شد. در این بخش می‌توان سیر تکامل ماشین‌های الکتریکی از گذشته تا آینده را مشاهده کرد.
۱۲- معجزه یا علم
نمایشگاه موقت معجزه یا علم از ۲۸ ژوئن آغاز به کار کرد. موارد بسیاری در این نمایشگاه برای اکتشاف وجود دارد که از آن دسته می‌توان به عملکرد منشور، شناور بودن سنگ بر روی آب، رمزگشایی پیام با کدهای رمزی و پیش‌بینی وضعیت آونگ بی‌نظم اشاره کرد. معجزه یا علمی بودن هر یک از این پدیده ها با بازدیدکننده است.
۱-۱۲- عدسی فرنل
عدسی فرنل در مقایسه با لنزهای معمولی بسیار نازک‌تر، بزرگتر، و مسطح‌تر است اما عملکردی مشابه با لنزهای معمولی دارد با این تفاوت که اشیا و افراد را بد شکل نشان می‌دهد. با این لنز به دوستان و والدین خود نگاه کنید.
۲-۱۲- شن جنبشی
شن در هر جایی موجود است ولی شن جنبشی دارای ماده‌ای چسبناک است و هنگامی که آن را ورز می‌دهید سالم باقی می‌ماند و از هم گسسته نمی‌شود. این ماده چسبناک در مارمالاد، سوپ و آب میوه یافت می شود و از ایجاد حباب‌های ریز جلوگیری می‌کند.
ساعات بازدید از موزه
موزه NEMO، از روز سه شنبه تا یکشنبه از ساعت ۱۰ صبح الی ۱۷:۳۰ برای بازدید عموم باز است. در طول تعطیلات مدارس از ماه می تا آگوست روزهای دوشنبه باز بوده و در تعطیلات رسمی ۲۵ دسامبر، ۱ ژانویه و ۲۶ آوریل تعطیل می‌باشد.
هزینه بازدید از موزه
هزینه بازدید از موزه ۱۵ یورو بوده و برای کودکان زیر ۴ سال رایگان می‌باشد. کسانی که کارت عضویت موزه، کارت شهروندی آمستردام، موزه کارت و کارت دانشجویی دارند می‌توانند بلیط بازدید از موزه را با تخفیف از گیشه تهیه نمایند. علاوه بر این بلیط الکترونیکی یکساله موزه نیز قابل تهیه از طریق سایت می باشد. برای بازدیدهای گروهی بالای ۱۵ نفر ۱۰ درصد تخفیف، گروه‌های جوان ۶٫۵ یورو و مربیان آنها بصورت رایگان، برای مدارس ابتدایی ۵٫۵ یورو و مدارس راهنمایی نیز ۶٫۵ یورو می‌باشد.
دسترسی
دسترسی به موزه با وسایل نقلیه عمومی، دوچرخه و خودرو امکان پذیر است.
امکانات موزه
موزه NEMO ، به منظور رفاه حال بازدیدکنندگان خود امکاناتی از قبیل کمک‌های اولیه با کمک کارکنان آموزش دیده، آسانسور مختص کودکان و معلولین جهت تسهیل در حرکت افراد معلول و حمل ونقل بهتر، کالسکه کودک، اتاق تعویض کودک، سرویس بهداشتی مخصوص معلولین و کمد امانات را ارائه می‌کند.
استخراج از وب سایت موزه NEMO
برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت : w.e-nemo.nl/en مراجعه نمایید.