همنشینی با علم > یک تجربه > آب بالاتر از سطح لیوان
تاریخ انتشار: ۲۶ آبان ۱۳۹۹

چه کنیم که سطح آب در لیوان مثل تصویر بالا بیاید ولی آب بیرون نریزد؟
تا حالا دیدید حشرهای روی آب راه برود؟ چرا در آب فرو نمیرود؟ این موضوع چه ربطی به تصویر بالا دارد؟
دست به کار شوید!
۱
این وسایل را آماده کنید:
- یک لیوان شفاف
- تعدادی سکه
- آب


۲
لیوان را پر از آب کنید.
۳
سکهها را یک به یک آرام از کناره به داخل لیوان بیاندازید.


۴
آنقدر ادامه دهید تا اولین قطرههای آب از لیوان بیرون بریزد.
خوب به سطح آب نگاه کنید. چرا سطح آب بالا آمده ولی نمیریزد؟
فکر میکردید در لیوان پر از آب برای اینهمه سکه جا باشد؟
این تجربه را با دانههای عدس یا لوبیا هم تکرار کنید. خوب از کنار به لبهی بالا آمدهی آب نگاه کنید.
چطور اتفاق افتاد؟
در این آزمایش به نظر میرسد سطح آب کششی دارد و هرچه آب بالا میآید این کشش سطح آب نمیگذارد آب از لیوان بیرون بریزد. کشش سطحی آب ناشی از به هم چسبیدن مولکولهای سطح آب است. مولکولهای سطح آب به یکدیگر نیروهای ربایشی وارد میکنند و به همین دلیل سطح آب شبیه پوستهای تحت کشش رفتار میکند و کشش سطحی روی میدهد.
جالب است بدانید…
کشش سطحي مایعات مختلف با یکدیگر متفاوت است. برای مثال کشش سطحی جيوه بیشتر از آب است. شاید قطرههای جیوه را دیده باشید.
Tavo Romann, CC BY 4.0, via Wikimedia Commons
همین خاصیت کشش سطحی آب باعث میشود قطرهی آب به وجود بیاید.
حباب صابون هم به دلیل وجود کشش سطحی بهوجود میآید.
به خاطر وجود کشش سطحی آب است که برخی حشرات میتوانند روی آب راه بروند.